Tìm hiểu về hệ thống phanh cầu trục, cổng trục

Hệ thống phanh là một bộ phận quan trọng của cầu trục, cổng trục. Do cầu trục, cổng trục thường xuyên phải khởi động, phang hoặc dừng. Nên cần có một thiết bị là phanh để đảm bảo cầu trục có thể hoạt động một cách an toàn. Hệ thống phanh hỗ trợ, điều chỉnh tốc độ hoặc giới hạn tốc độ của cầu trục, cổng trục và cơ cấu nâng hạ.

Phanh cầu trục thường được lắp đặt trên trục của động cơ và có nhiệm vụ dừng hoạt động của động cơ hoặc cơ cấu cầu trục một cách chính xác. Đây là một thiết bị không thể thiếu trong bất kỳ thiết bị nâng hạ nào.

Phanh cầu trục vừa đóng vai trò là thiết bị an toàn vừa là một thiết bị điều khiển cầu trục. Hệ thống phanh cho phép cầu trục kiểm soát chuyển động thẳng đứng,nâng hoặc hạ vật nặng, khiến vật dừng lại an toàn ở một độ cao xác định. Phanh cầu trục cũng được sử dụng trong cơ cấu di chuyển của cầu trục. Cho phép cầu trục, cổng trục dừng tại một vị trí xác định trước.

Ứng dụng của phanh cầu trục 

Phanh cầu trục được sử dụng trong nhiều thiết bị, bao gồm máy biến áp, ô tô,cầu trục, cổng trục, palang, xe con, tời điện,... trong các ngành công nghiệp: sản xuất giấy, năng lượng gió, thép, luyện kim, xử lý vật liệu, năng lượng hạt nhân và hóa dầu,...

Chức năng của phanh cầu trục

Chức năng chính của phanh cầu trục là điều chỉnh hoặc giới hạn tốc độ của thiết bị.

Yêu cầu cơ bản đối với phanh dành cho cầu trục

Phanh cầu trục phải đáp ứng các kỹ thuật cơ bản sau:

• Có thể tạo ra momen xoắn hãm cầu trục
• Phanh hoạt động nhanh chóng và ổn định, chính xác
• Kích thước và cấu trúc nhỏ gọn
• Việc điều chỉnh và bảo trì hệ thống đơn giản
• Các bộ phận ma sát có khả năng chống mài mòn và chịu nhiệt cao.

Các loại phanh cầu trục

Có hai loại phanh dành cho cầu trục được sử dụng phổ biến: Phanh điện từ và phanh thuỷ lực.

Phanh điện từ

Ưu điểm: Hoạt động phanh nhanh chóng, trọng lượng nhẹ, cấu tạo nhỏ gọn. Má phanh và phần tiếp xúc của bánh phanh mòn đều khi sử dụng.

Nhược điểm: Do lực phanh khá hạn chế, phanh điện từ thường được sử dụng cho các thiết bị nhỏ. Cho cầu trục, cổng trục có bánh xe đường kính nhỏ hơn 300mm.

Do đó, phanh điện từ phải có hành trình dài khi mômen phanh cần trục cao.

Phanh điện từ có một nhược điểm so với phanh thủy lực là nam châm điện của phanh điện từ có tác động lớn đến cơ chế rung.Tuổi thọ của nam châm điện sẽ bị giảm do khởi động và phanh nhiều lần. Do đó phải được bảo dưỡng và thay thế định kỳ.

Phanh điện từ

Phanh thuỷ lực

Ưu điểm: chuyển động mượt mà;phanh ổn định; công suất động cơ thấp.Thiết bị không thích hợp cho các cơ cấu nâng do quán tính của rôto động cơ và hệ thống đòn bẩy. Phanh thuỷ lực cần thời gian dài để dừng và nhả phanh. 

Cả hệ thống phanh thủy lực và điện từ đều có ưu điểm: phanh ổn định, không gây tiếng ồn, làm việc đáng tin cậy và tuổi thọ cao.

Nhược điểm: cấu trúc phức tạp, chi phí đầu tư đắt đỏ, khó khăn trong việc bảo dưỡng.

Phanh thuỷ lực

Bảng so sánh phanh thuỷ lực và phanh điện từ

An toàn khi sử dụng phanh cầu trục

Các vấn đề thường gặp và nguyên nhân

Lực phanh không đủ: Do bị nhiễm dầu hoặc lỏng lò xo chính giữa đai phanh và bánh phanh. Một số bộ phận của phanh bị kẹt, mòn, lỏng,... như kẹp bản lề, đai ốc khóa bị lỏng dẫn đến cần điều chỉnh bị lỏng. Hệ thống dẫn động phanh bị chùng, thiếu linh hoạt.

Hệ thống phanh cầu trục, cổng trục bị hỏng bất ngờ: Dây đai phanh bị mòn hoặc hư hỏng nghiêm trọng. Nam châm điện hành trình bị kẹt hoặc thanh bị kẹt giữa phần ứng và cần gạt ngang.

Lò xo chính bị hỏng hoặc các bộ phận của phanh bị hỏng: thanh đẩy thuỷ lực hoặc thanh đẩy điện từ không di chuyển, sự cố về điện,..

Câu hỏi thường gặp về phanh và bảo dưỡng cầu trục

Phanh là một bộ phần quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho cầu trục, cổng trục. Hệ thống phanh phải được kiểm tra mỗi ca làm việc một lần. 

Momen xoắn của phanh 

Khi phanh cầu trục, cổng trục mòn đến một nửa độ dày của đai ban đầu. Lò xo chính sẽ dần giãn ra hoặc giá đỡ phanh của các điểm bản lề bị mòn.

Khi trục chốt mòn hơn 5% so với đường kính ban đầu, độ ô van phải được thay thế hơn 1mm và độ mòn lỗ hơn 5% so với khẩu độ ban đầu.

Phanh không mở được 

Có thể là do điểm bản lề bị chết, lực lò xo chính quá lớn hoặc thiếu dầu/ không khí trong xi lanh thuỷ lực. 

Do cuộn dây bị cháy hoặc bộ phận chỉnh lưu, đường dây có vấn đề. 

Điện áp quá thấp và cần sửa chữa càng sớm càng tốt sau khi xác định nguyên nhân. Bảo dưỡng phanh thuỷ lực bằng cách đổ dầu loãng mỗi tuần một lần giúp giảm mài mòn.

Phanh cầu trục bị hỏng đột ngột

Điều này có thể là do lò xo bị hỏng hoặc hư hỏng, nam châm điện và tấm kết nối thanh kéo của trục nhỏ trượt ra ngoài. Khắc phục bằng cách lắp tấm kết nối quay trở lại khung

Bảo dưỡng phanh cầu trục

• Điểm khớp nối của phanh phải được kiểm tra thường xuyên. Ít nhất một lần một tuần và tuỳ vào trạng thái bôi trơn.
• Đối với thiết bị làm việc trong môi trường có nhiệt độ cao, cần bôi trơn ba ngày một lần. Không được để dầu bôi trơn bám vào má phanh.
• Loại bỏ cặn bẩn giữa bánh phanh và má phanh.
• Thay dầu trong thanh đẩy thuỷ lực hoặc bộ truyền động sáu tháng một lần.
• Nếu phát hiện dầu có tạp chất thì phải tháo thiết bị, rửa sạch các bộ phận bằng xăng  rồi lắp lại. Trước khi lắp ráp, vòng đệm phải được làm sạch bằng cách thấm dầu sạch để đảm bảo các bộ phận được lắp đặt kín sau khi lắp đặt. Tuy nhiên, khi làm sạch cuộn dây, không được phép sử dụng xăng.

Bao nhiêu lâu thì nên thay má phanh

Tần suất thay má phanh cho cầu trục được xác định bởi nhiều yếu tố khác nhau. Bao gồm loại cầu trục, cách sử dụng, môi trường và phương pháp bảo trì. Điều quan trọng là phải tuân thủ các khuyến nghị và hướng dẫn của nhà sản xuất đối với kiểu cầu trục mà nhà xưởng đang vận hành.

Theo nguyên tắc chung, thay má phanh khi bị mòn 2mm hoặc mất 50% độ dày ban đầu. Tuy nhiên, nên kiểm tra má phanh và các bộ phận khác một cách thường xuyên để có kế hoạch thay thế phù hợp.

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tần suất thay thế má phanh

Các yếu tố sau có thể ảnh hưởng đến tần suất thay thế:

• Cách sử dụng: Việc sử dụng quá nhiều hoặc liên tục có thể khiến má phanh mòn nhanh hơn, cần phải thay thế thường xuyên hơn.
• Các yếu tố môi trường: Má phanh có thể bị mài mòn nhanh hơn do tiếp xúc với các điều kiện môi trường khắc nghiệt như bụi, ẩm ướt và hóa chất ăn mòn. Xem xét môi trường hoạt động của cầu trục, cổng trục để điều chỉnh trình lịch trình bảo trì cho phù hợp.
• Lịch sử bảo dưỡng: Bảo dưỡng thường xuyên có thể giúp má phanh bền lâu hơn. Ghi lại về tất cả các hoạt động bảo dưỡng và thay thế má phanh để hỗ trợ xác định và tối ưu hóa lịch trình thay thế.

Để đảm bảo hoạt động an toàn và hiệu quả của cầu trục, cổng trục hãy luôn ưu tiên bảo trì định kỳ và tuân theo các yêu cầu của nhà sản xuất.

Làm thế nào để thay thế má phanh?

• Làm theo các bước sau để đảm bảo công việc thay thế má phanh cho cầu trục, cổng trục diễn ra đúng cách, an toàn và hiệu quả:
• Tắt cầu trục và khóa/cắt nguồn điện: Trước khi bắt đầu bất kỳ công việc bảo trì nào, hãy tắt nguồn điện của cầu trục, cổng trục. Để tránh vô tình đóng điện lại trong quá trình bảo trì.
• Tiếp cận cụm phanh: Làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất để định vị và tiếp cận cụm phanh. 
• Nới lỏng các vít phanh và nới lỏng một chút lực căng của lò xo trung tâm: Nới lỏng các vít phanh một bên ở cả hai bên và nới lỏng một chút lực căng của lò xo trung tâm.
• Tháo giá đỡ má phanh: Tháo giá đỡ má phanh ở cả hai bên bằng cách xoay vít giới hạn trung tâm. Điều này sẽ tạo đủ chỗ để bạn tháo má phanh cũ và thay thế chúng.
• Tháo má phanh cũ: Cẩn thận tháo má phanh đã mòn ra khỏi giá đỡ má phanh. 
• Lắp má phanh thay thế: Đặt má phanh mới vào giá đỡ má phanh, đảm bảo má phanh mới được lắp đúng và đều.
• Điều chỉnh độ căng của vít và lò xo: ​​Thực hiện các điều chỉnh độ căng của vít và lò xo. Độ căng của vít và lò xo không nên quá lớn cũng không quá nhỏ. Bước này rất quan trọng để đảm bảo rằng hệ thống phanh hoạt động bình thường.
• Kiểm tra cụm phanh: Trước khi lắp lại cụm phanh, hãy kiểm tra xem nó có dấu hiệu hao mòn, hư hỏng hoặc ăn mòn không. Thay thế hoặc sửa chữa bất kỳ bộ phận nào bị hư hỏng.
• Lắp lại cụm phanh và khôi phục nguồn điện: Sau khi thay má phanh xong, lắp lại hệ thống phanh theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Sau khi hoàn thành, kết nối lại nguồn điện của cầu trục, cổng trục.
• Kiểm tra hệ thống phanh của cần trục: Trước khi tiếp tục hoạt động, cần tiến hành kiểm tra hệ thống phanh để đảm bảo hệ thống hoạt động tốt. Nếu tìm thấy bất kỳ vấn đề nào trong suốt quá trình kiểm tra, cần thực hiện mọi điều chỉnh cần thiết ngay lập tức