12 nguyên nhân và cách xử lý hiện tượng mài mòn đường ray cầu trục

Mài mòn đường ray cầu trục là một loại mài mòn xảy ra khi bánh xe và mặt bên của đường ray áp vào nhau trong quá trình vận hành cần trục. Điều này có thể gây hư hỏng bánh xe và đường ray. Tăng lực cản khi vận hành và gây tiếng ồn, thậm chí dẫn đến trật bánh hoặc tai nạn. Ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và sự an toàn của cầu trục.

Sau đây là một số biểu hiện của sự mài mòn, chẳng hạn như:

-Có vết sáng ở mặt bên của đường ray. Trong trường hợp bị mài mòn nghiêm trọng, trên mặt đường ray có nổi gờ hoặc vảy sắt.

-Có vết sáng ở vành bánh xe

-Khi cầu trục đang chạy, khoảng cách giữa vành bánh xe và đường ray có sự thay đổi rõ rệt trong khoảng cách ngắn (10m)

-Khi cầu trục đang chạy, phát ra âm thanh nghiến ray ‘rít’ rất lớn. Đường ray bị mài mòn nghiêm trọng sẽ tạo ra âm thanh va chạm to bất thường.

Mài mòn do vấn đề của đường ray cầu trục

Đường ray cầu trục trong giai đoạn lắp đặt không đúng quy chuẩn hoặc bị biến dạng trong quá trình vận hành sẽ tạo điều kiện gia tăng ma sát giữa bánh xe và đường ray. Khiến bánh  xe không ăn khớp với đường ray, diện tích tiếp xúc của mặt bích bánh xe và đường ray không đồng đều. Làm bánh xe và đường ray cầu trục bị mài mòn.

Nguyên nhân 1: Cao độ tương đối của 2 thanh ray vượt quá tiêu chuẩn

Sai lệch về độ cao tương đối của hai ray có thể khiến bánh xe bị nghiêng sang một bên trong quá trình di chuyển. Làm mài mòn đường ray và bánh xe.

Giải pháp: Điều chỉnh tấm ép ray và tấm đế

Nguyên nhân 2: Đường ray bị uốn, biến dạng

Giải pháp: Làm thẳng đường ray hoặc thay thế.

Nguyên nhân 3: Đường ray cầu trục bị lệch 

Một hoặc cả hai thanh ray bị lệch sẽ khiến chiều rộng giữa hai thanh ray không bằng nhau. Làm mất cân bằng về trọng lượng khi cầu trục đang hoạt động. Làm giảm hiệu suất của hệ thống cầu trục, tăng nguy cơ hư hỏng và ảnh hưởng đến an toàn trong quá trình vận hành.

Giải pháp: Làm thẳng đường ray hoặc thay thế.

Nguyên nhân 4: Sụt lún móng đường ray hoặc kết cấu thép của dầm bị biến dạng

Điều này làm thay đổi vị trí của đường ray gây nên hiện tượng mài mòn đường ray và bánh xe.

Giải pháp: nếu không gây nguy hiểm đến vấn đề an toàn của nhà xưởng. Có thế giải quyết bằng cách gia cố móng, thêm đệm dưới đường ray và tăng cường kết cấu thép của dầm nhà xưởng.

Mài mòn do vấn đề của bánh xe cầu trục 

Nguyên nhân 5: Đường kính của 2 bánh xe chủ động quá lớn

Điều này sẽ khiến tốc độ chạy của bánh xe hai bên không đều nhau, cầu trục bị lệch dẫn đến mài mòn đường ray và bánh xe.

Giải pháp: Thay bánh xe có đường kính phù hợp.

Nguyên nhân 6: Bánh xe bị lệch ngang hoặc lệch dọc

Do thân bánh xe bị lệch hoặc bề mặt lăn của bánh xe bị ăn mòn dẫn đến bị lệch.

Giải pháp: Điều chỉnh lại bánh xe về đúng hướng. 

Nguyên nhân 7: Dầm chính bị cong vênh

Khi sử dụng với thời gian dài, nếu không được sử dụng và bảo trì đúng cách cầu trục sẽ có thể bị biến dạng. Dẫn đến dầm bị uốn cong, làm bánh bánh xe bị lệch.  

Giải pháp: Sửa chữa dầm chính. 

Mài mòn do hệ thống truyền động

Nguyên nhân 8: Hệ thống truyền động không đồng bộ

Động cơ ở hai bánh xe chủ động không đồng bộ. Khi hoạt động một bên có tốc độ nhanh hơn có thể làm làm cầu trục bị lệch. Gây hao mòn bánh xe cầu trục và đường ray.

Giải pháp: Thay thế động cơ giống nhau ở hai bánh xe chủ động cùng kiểu và nhà sản xuất.

Nguyên nhân 9: Khe hở bộ truyền bánh răng không đều và chốt trên trục truyền động bị lỏng.

Giải pháp: Điều chỉnh lại khoảng hở của truyền bánh răng siết chặt chốt trục truyền động.

Nguyên nhân 10: Đường ray hoặc bánh xe bị nhiễm dầu

Giải pháp: Làm sạch dầu trên đường ray và bánh xe thường xuyên

Nguyên nhân 11: Hệ thống phanh không đồng bộ

Phanh lắp đặt tại hai bên không giống nhau. Khi hãm phanh một bên dừng nhanh hơn, một bên dừng chậm hơn. Điều này khiến cầu trục bị lệch, gây mòn đường ray.

Giải pháp: Điều chỉnh hoặc lắp đặt hệ thống phanh giống nhau

Nguyên nhân 12: Bulong ở đường ray bị lỏng hoặc đường ray không có đệm đỡ ở tấm ép

Giải pháp: Siết chặt bulong và thêm đệm đỡ

Các yêu cầu kỹ thuật khi lắp được đường ray cầu trục

Để hạn chế hiện tượng ăn mòn của đường ray cầu trục, ngay từ khâu thi công lắp đặt cần phải đảm bảo đúng các yêu cầu về kỹ thuật sau.

-Đường ray phải thẳng, phẳng trong dung sai cho phép.

-Bề mặt đường ray không bị nứt, kết cấu thép không biến dạng.

-Khi lắp đặt, trên đoạn đường 10m, độ cong không được lớn hơn 20mm. Độ nghiêng theo chiều dọc và chiều ngang là 0,005.

-Độ lệch của đường ray không được vượt quá 1/1500L khi lắp ráp và 1/1000L khi sử dụng.

-Độ lệch mặt trên của hai thanh ray phải nhỏ hơn 1mm

-Chỗ nối ray phải đặt trên gối đỡ và có khoảng hở là 3mm, cố định bằng đinh ốc có long đen và bulong.

-Sai lệch cao độ của điểm chuẩn mặt trên đường ray so với thông số trong bản thiết kế cầu trục không được vượt quá 10mm, đối với cầu trục dầm treo không quá 5mm.

Ngoài ra, trong quá trình vận hành cần chú ý:

- Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng ray, bánh xe và các bộ phận khác của cầu trục

- Điều chỉnh hoặc thay thế đường ray, bánh xe hoặc các bộ phận khác vượt quá khả năng chịu đựng hoặc bị hư hỏng.

- Vận hành cầu trục êm, đều, tránh khởi động đột ngột, phanh gấp, quá tải

- Bôi chất bôi trơn hoặc chất chống ăn mòn vào bánh xe hoặc đường ray khi cần thiết